معمولا آزمون ها و بخصوص کنکور با استرس زیادی برای دانش آموزان همراه است و تقریبا اجتناب ناپذیر است. اگر درست مطالعه کنیم علاوه بر کاهش استرس ، از وقت و زمان خود نیز بهتر استفاده خواهیم کرد و در نهایت نتیجه بهتری کسب خواهیم کرد.

خیلی اوقات زمانیکه شروع به درس خواندن می کنیم متوجه می شویم که هر چیزی را که میخوانیم یادمان می رود و باید به عقب برگردیم و دوباره بخوانیم؛ به همین دلیل خیلی زمان روی یک مبحث از دست می دهیم و ...

برای اینکه با این وسواس و مشکل در مطالعه مقابله کنیم، راهکارهای ساده ای وجود داره و هیچ شخصی به اندازه خودمون نمیتونه در رفع این مشکل بهمون کمک کنه. ما باید تصمیم بگیریم که با استفاده از روش‌های درست یکبار برای همیشه این مشکل رو از بین ببریم

مطمئنا تو هر فصل از کتاب ،مباحثی از درجه اهمیت بالاتری برخوردار هستن و طراحان سوالات کنکور سراسری توجه بیشتری به این مباحث دارن. شما باید بجای تکرار مطالب حاشیه ای تمرکر خودتون رو بر روی این مباحث مهم بذارید و با مرور این بخش‌های مهم کلیت هر فصل رو برای خودتون بازیابی کنید.

در اینجا چند موضوع را که می تواند در رسیدن به هدفمان که همان یادگیری بهتر است و در کسب رتبه های بهتری در کنکور به ما کمک خواهد کرد با هم مرور می کنیم:

خلاصه‌نویسی و یادداشت ‌برداری ازمطالب

خلاصه نویسی به شما کمک میکنه با دقت و تمرکز بیشتری مباحث رو مطالعه کنید و همواره به دنبال پیدا کردن مهمترین و کلیدی ترین مباحث باشید

در کنار خلاصه برداری، حاشیه نویسی هم میتونه تاثیر بسزایی درمطالعه شما داشته باشه. حاشیه نویسی برای 

درس هایی مثل زیست شناسی و شیمی میتونه خیلی مفید باشه. این دو از بهترین ابزارها، برای مرور سریع شما در هر درسی خواهند بود که در آزمون‌های جامع و همچنین دوران جمع بندی کمک زیادی به شما خواهند کرد.

پرهیز از تکرار زیاد

تکرار زیاد مطالب هیچ کمکی به شما نمیکنه، فقط زمان و انرژی شما رو میگیره و نتیجه اون یاس و ناامیدی است. بجای اینکه دوباره به سراغ مطلب برید، از خودتون پرسش‌هایی از متن بپرسید اگر تونستید به درستی پاسخ بدید جایی برای نگرانی نیست. با این تمرین میتونید این عادت وسواس رو تا حد زیادی کنار بذارید.

تست زدن و حل نمونه‌ سؤال

تست زدن هم به تسلط شما کمک میکنه و هم به شما نشون میده کدوم مباحث از درجه اهمیت بیشتری برخوردار هستن. بنابراین به شما توصیه میکنم بجای تکرارکردن مباحث، زمان خودتون رو به تست زنی اختصاص بدید. حتما در نظر داشته باشید که تست‌های مهم و تست‌هایی رو که اشتباه پاسخ میدید رو علامت دار کنید تا با زدن مجدد اون‌ها نکات مهم برای شما مرور بشن.

مشخص کردن تعداد صفحه و زمان برای مطالعه

شما اگر قبل از شروع به مطالعه مطالب ، زمان تعیین کنید و خودتون رو متعهد کنید که در زمان مشخص ، مطالعه یک مبحث خاص رو به پایان برسونید خیلی کمتر دچار وسواس مطالعاتی میشید و راحت تر میتونید این عادت بد رو ترک کنید. در کنار مشخص کردن ساعت، حتما تعداد صفحاتی که مایلید مطالعه کنید رو هم مشخص کنید.

اعتماد به خود

به خودتون اعتماد داشته باشید و با جرات به خودتان بگید که من این مطلب رو یاد گرفتم و دیگر نیازی به دوباره خوندن اون نیست و اگر خیلی شک داشتید میتونید سوالاتی مطرح کنید در مورد موضوع و اگر به اون ها جواب دادید نشون میده مطالب رو خوب یاد گرفتید و نیاز به مطالعه مجدد نیست.

برای اینکه در مطالعه دچار وسواس نشید بهترست که یک مبحث رو به این شکل مطالعه کنید:

در ابتدای شروع مطالعه‌ی هر مبحث ، مدت‌زمان اون رو هم مشخص کنید یعنی بطور مثال با خودتون قرار بزارید که ۱۷ صفحه از کتاب شیمی رو در یکساعت بخونید. اگر با گذشت نیم‌ ساعت ۷ صفحه پیش رفته بودید بدونید که باید در نیم‌ساعت باقی‌مانده ۱۰ صفحه‌ی بعدی رو حتماً مطالعه کنید.

اگر این فرض ذهنی رو دارید که برای همان دور اول که یک مبحث رو میخونید باید تمام مطالب آن قسمت رو دقیق حفظ شده باشید باید به شما بگویم که این فرض ذهنی شما کمی اشتباه هست زیرا وقتی می‌خواهید با یک دور (همان دور اول) تمام مطالب رو یاد بگیرید هم وسواس پیدا می‌کنید و هم یک مبحث کم‌حجم از شما مدت‌زمان زیادی رو خواهد گرفت.

 پس تصمیم بگیرید که یک مبحث رو در طی یک هفته یا دو هفته حداقل یک یا دو بار مرور کنید. برای مثال این روش در مطالعه‌ی درس زیست‌شناسی بسیار کارآمد است.

چطور درست مرور کنیم !؟

به دلیل اینکه در آزمون هایی نظیر آزمون سراسری سرعت عمل بالا یکی از عوامل موفقیت است، شما نیاز دارید اطلاعات را به درستی به حافظه بلندمدت خود منتقل کرده تا بتوانید بازیابی سریعی داشته باشید

بسیاری از داوطلبان مرور را با دوباره خواندن اشتباه می گیرند که همین مسئله سبب طولانی شدن زمان مرور آنها خواهد شد. به این نکته توجه داشته باشید که مرور یادآوری ذهنی مطالب یادگرفته شده است. شما باید با استفاده از خلاصه نویسی های خود اینکار را انجام دهید

در مورد دروس تمريني، به این صورت که ابتدا عنوان اصلی را مشاهده کرده و سعی کنید نکات اصلی را یادآوری نمایید سپس با دیدن نکات اصلی نکات فرعی را یادآوری کنید

در دروس خواندني در صورتیکه در درس مورد نظر از حاشیه نویسی استفاده کرده اید ابتدا الگوی یادآوری ابتدای درس را مشاهده کرده و سعی کنید محتوای کلی درس را یاد آوری نمایید. سپس با دیدن عناوین پاراگراف ها، محتوای کلی آن ها را یادآوری نمایید.

در دروس حفظي برای خلاصه نویسی لغات بهتر است از روش فیش نویسی استفاده کنید. بنابراین مرور فیش های مورد نظر به اینصورت است که لغت روی فیش را مشاهده کرده و سعی می کنید معنی آن را یادآوری نمایید.

همچنین با استفاده از روش صحیح مرور شما می توانید براحتی نقاط فراموشی خود را شناخته و آن ها را دقیقا به خاطر بسپارید و  قسمت هایی را که هنوز به یاد دارید را یادآوری کنید و به این ترتیب مطالب فراموش نشده را حفظ و تثبیت خواهید کرد.

به دلیل اینکه شما به دفعات خلاصه نویسی های خود را مرور کرده و فقط برخی قسمت ها را دوباره می خوانید، سرعت مرورتان بالاتر خواهد رفت.

⛔️بنابراین حتما مرورهای خود را مطابق با آنچه در بالا ذکر شد، انجام دهید تا بتوانید با شناسایی دقیق نقاط فراموشی خود و تثبیت قسمت های فراموش نشده، اطلاعات را به حافظه بلندمدت خود منتقل کنید تا در آزمون سراسری بتوانید با سرعت عمل بالایی به سوالات پاسخ دهید و نتیجه دلخواه خود را کسب نمایید.

روش هایی برای خلاصه نویسی

یکي از کارهاي بسيار مهمي که شما داوطلبان عزيز در طي زمان مطالعه و آمادگي براي کنکور بايد انجام دهيد اين است که از روش خلاصه‌برداري مطالب در هنگام مطالعه بهره ببريد. همان‌طور که همه شما مي‌دانيد، خلاصه‌برداري، تاثير بسيار زيادي بر ميزان پيشرفت و يادگيري شما مي‌گذارد. با اينکه بيشتر داوطلبان از اهميت خلاصه‌برداري مطلع هستند، اما روش‌هاي خلاصه‌برداري و شيوه‌هاي صحيح آن را نمي‌دانند.

دانش‌آموزاني که در هنگام مطالعه تنها به خواندن مطلب مي‌پردازند، نسبت به دانش‌آموزاني که در هنگام مطالعه، خلاصه‌برداري مي‌کنند، داراي بازده‌ کمتري هستند به همين علت، دانش‌آموز به مرور، علاقه‌ خود را نسبت به مطالبي که مي‌خواند از دست داده و نمي‌تواند به آن توجه کند؛ در نتيجه، مطالب به صورت فعالانه در ذهن وي پردازش نمي‌شود؛ به طور مثال، شما ناگهان متوجه مي‌شويد که در صفحه‌ 45 کتاب هستيد، بي‌آنکه بدانيد در همان صفحات‌ گذشته، چه خوانده‌ايد انگار فقط آنها را ورق زده‌ايد پس اگر هنگام مطالعه، خلاصه‌نويسي کنيد، حاصل کار مفيدتر از زماني است که صرفاً مطالب را مي‌خوانيد زيرا در زمان خلاصه‌نويسي، مغز شما، حالت فعال‌تري دارد و سبب مي‌شود که توجهتان به مطالب بيشتر شود و احتمال آنکه مطالب را طوري پردازش کنيد که معناي شخصي برايتان داشته باشد، افزايش مي‌يابد.

براي شما داوطلبان عزيز کنکوري، و حتي دانش‌آموزاني که مشغول درس خواندن هستيد، خلاصه‌‌نويسي به چهار دليل پيشنهاد مي‌شود:

اول اينکه هنگام مطالعه در عميق‌تر کردن يادگيري و دقيق خواني مؤثر است.

دوم آنکه حجم و زمان مرور کمتر شده و امکان مرورهاي چندين باره را به شکلي سريع فراهم مي‌‌کند.

سوم آنکه، اگر خلاصه‌نويسي به شيوه‌اي صحيح انجام گيرد، به هنگام مرور، کارايي بهتر و مؤثرتري در مقايسه با مطلب اصلي خواهد داشت، و چهارم آنکه، خلاصه نويسي، اين امکان را فراهم مي‌کند تا تمام مطالب و مباحث مرتبط با يک موضوع را که در کتاب درسي، جزوه، کتاب کمک آموزشي و هر منبع ديگري پراکنده است، در يک جا جمع‌آوري کرده، از پراکنده خواني جلوگيري نموده و در وقت و زمان خود صرفه جويي کنيد. 

براي اينکه خلاصه‌نويسي کنيد، تنها يک ابزار مجزا لازم داريد و آن هم دفترچه يادداشت است. براي يک خلاصه‌نويسي خوب، شما بايد تمام خلاصه‌هاي يک درس را در يک دفترچه يادداشت کنيد و از خلاصه‌نويسي در برگه‌هاي پراکنده و بدون صحافي خودداري نماييد زيرا با گذر زمان ، حجم يادداشت‌ها افزايش خواهد يافت و ترتيب آنها به هم خواهد خورد و يافتن و مرتب کردن آنها زمان و انرژي زيادي مي‌طلبد و کاري خسته کننده خواهد بود. خلاصه‌نويسي، شامل فنون مختلف يادداشت‌برداري، حاشيه نويسي، خط کشي زير جملات، دسته‌‌بندي و علامت‌گذاري مي‌شود که بسته به شرايط و نوع مطالعه، مي‌تواند مختلف بوده و حتي براي يک درس، موارد متعددي را شامل شود.

علامت گذاري

بهترين فن مطالعه، درگير شدن با مطلب يا به اصطلاح، مطالعه فعال است. علامت‌گذاري، سريع‌ترين روش براي مطالعه فعال است و البته نکات مهم را نيز مشخص مي‌کند. زماني که مطلبي را مطالعه مي‌کنيد، جايي که برايتان سؤال باقي مي‌‌ماند و مطلب را بطور کامل متوجه نمي‌‌شويد ، از علامت سؤال (؟) استفاده کنيد و کنار آن مطلب علامت بزنيد. هرجا احساس نموديد که مطالب، پرسش‌‌خيز بوده و در آن به نکته مهمي اشاره شده است، علامت تعجب (!) بگذاريد و جايي که به يک کلمه يا عبارت کليدي برخورديد، دور آن را خط بکشيد و پاراگراف هاي مهم را با ستاره (*) مشخص کنيد. بطور کلي ، هنگام مطالعه ، استفاده از علامت‌ گذاري سرآغاز خوبي براي مطالعه دقيق و فعال است. دقت داشته باشيد که در استفاده ازعلامت‌‌ها و انتخاب جملاتي که خط کشي مي‌‌شوند، زياده‌‌روي نکنيد؛ چرا که در مطالعه‌‌هاي آتي حوصله‌‌تان سر مي‌رود.

-خط کشيدن زير مطالب مهم

يکي از شيوه‌هايي که در خلاصه‌نويسي به کار مي‌رود،خط کشيدن زير مطالب مهم است. معمولاً اين روش در ميان بيشتر دانش‌آموزان و داوطلبان از محبوبيت برخوردار است زيرا هم راحت‌تر از يادداشت‌برداري است و هم داوطلب احساس مي‌کند که مطالب مهم را بدون کمترين تغييري خلاصه کرده است.

براي خط کشيدن زير مطالب مهم، بهتر است که از خودکارها، مدادها يا ماژيک هاي رنگي استفاده کنيد؛ مثلاً مطلب بسيار مهم را با يک رنگ، مطالب کمتر مهم را با رنگ ديگر و مطالب هر فصل يا موضوع را نيز با رنگي خاص خط بکشيد. اينکار باعث مي‌‌شود تا هم مطالب، بيشتر در ذهن شما باقي بماند و هم تنوع بيشتري داشته باشد و زود خسته نشويد.

  در خلاصه نويسي به روش خط کشيدن زير مطالب، بايد توجه داشته باشيد که با وسواس اينکه ممکن است مطلبي از قلم بيفتد، زير همه مطالب را خط نکشيد زيرا در غير اين صورت، حاصل کار، صفحه‌اي پر از خط در زير جملات مي‌شود، نه يادگيري بيشتر. اگر شما در هر صفحه، زير مطالب زيادي خط بکشيد احتمال کاهش يادگيري وجود دارد و نشانه‌ آن است که اين وسيله را جانشين توجه واقعي به مطلب و برگرداندن مطلب به زبان خود کرده‌ايد. چيزي که هنگام انجام اين کار بايد مد نظر قرار دهيد و زير آن را خط بکشيد، اطلاعات مهم، مانند: نتيجه‌گيري‌هاي کلي، تعريف‌هاي کليدي و جمله‌هاي اصلي که وظيفه‌ آنها توضيح و تشريح نکات است، جملات کليدي، نکات تستي و … است؛ بدون اينکه به انديشه‌ اصلي مطلب خدشه‌اي وارد آيد.

در پایان بهتر است مطالب را بدون استرس و در آرامش مرور نمایید .مرور می‌تواند دارای 3 مرحله باشد:

1 - مرور از روی جزوه و کتاب: در این نوع مرور، دانش‌آموز، مطلب را از منبع اولیه مجدداً مرور می‌کند. حتی اگر فقط مطالب مهم و نشان‌دار مطالعه شود، باز هم مرور از روی جزوه و کتاب وقت زیادی را از دانش‌آموز می‌گیرد.

2 - مرور از روی الگوی یادآوری (خلاصه‌نویسی): این نوع مرور، کامل‌، مطمئن‌ و نیز سریع است. در این نوع مرور باید الگوی یادآوری فصل مورد نظر را در ذهن خود رسم کنید و سعی کنید تمام قسمت‌ها را یادآوری کنید. اگر نتوانستید بخشی از الگو را یادآوری کنید ابتدا کمی به ذهنتان فشار بیاورید تا گرسنه شود و آن‌گاه می‌توانید از روی منبع اصلی (جزوه و کتاب) آن را کامل کنید. این کار باعث می‌شود تمام مطالب را مرور کنید. این نوع از مرور نوعی بازیابی مطالب محسوب می‌شود.

-  3 مرور با تست: شما می‌توانید با زدن تست ضمن حفظ آمادگی، آن‌ها را مرور کنید. به این روش بازیابی از طریق آزمون هم می‌گویند. شما با تمرین تستی و آزمون دادن از مطالبی که قبلاً خوانده‌اید، آن‌ها را با روش جدیدی در ذهن خود طبقه‌بندی می‌کنید. علاوه بر آن اولویت‌های خود را هم مشخص می‌کنید که به کدام قسمت‌ها با بیش‌تر توجه کنید. هم‌چنین به سریع‌ترین روش ممکن کل مطالب را در ذهن خود بازیابی می‌کنی