بهره هوشی و روش اندازه گیری آن

یکی از سوالاتی که در ذهن ما وجود دارد، اینست که مقدار بهره هوشی ما چقدر است؟ تست های علمی مختلفی وجود دارد که می توانند به شما کمک کنند تا از میزان بهره هوشی خود مطلع شوید

هوش چیزی است که ارزیابی و اندازه گیری آن کار ساده ای نیست چون انواع بسیار متفاوتی دارد. در سال ۱۹۸۳، دکتر هاوارد گاردنر استاد دانشگاه هاروارد، مفهوم جامع تری از هوش ارائه داد و آن را چند هوشی نامید. تئوری او با نظریات سنتی در این رابطه که می گفتند “آیا می توانید وقایع را به خاطر بسپاری، ریاضیات انجام دهی، منطقی فکر کنی و جمله های صحیح بنویسی؟” کاملاً مغایر بود. و دیدگاهی بسیار جامع تر برای قضاوت در مورد هوش افراد داشت.

طبقه بندی اولیه شامل ۷ دسته بود که هر کدام بخش های متفاوتی از هوش را شامل می شد:

هوش و دانش زبان شناختی: مهارت کار کردن با زبان و کلمات( گاهاً می بینیم که بعضی قادر به تکلم به چندین زبان مختلف هستند، در حالیکه بعضی در یادگیری یکی هم درمانده اند(
هوش منطقی و ریاضی: حل مشکلات به طریقی کاملاً منطقی( نوعی از هوش که بیشتر شامل کتابخوانان است(
هوش موسیقی: قابلیت فکر کردن در قالب نُت های موسیقی و ریتم (چه در نواختن و چه در آهنگ سازی(
هوش فضایی: حل مشکلات بصورت بصری، در مغز فرد ( جهت یابی و ناوبری از مهمترین آنهاست همچنین توانایی در کارهای هنری، مجسمه سازی ، طراحی و... )
هوش جنبش فیزیکی: داشتن توانایی در حرکت عضلات و سایر حرکات ورزشی
هوش میان فردی: توانایی شناخت احساسات، حالات و عواطف دیگران( مهارت های اجتماعی(
هوش درون فردی: اطلاع از خودمان، احساسات و افکار خودمان

نکاتی که باید به خاطر داشته باشید

یکی از اصلی ترین قانون های تعیین هوش افراد این است که هیچ گاه فکر نکنیم آموزش و تحصیلات با هوش و قوه ادراک یکسان است. حتماً باید تا به حال برخورد کرده باشید که هر فردی با مدرک تحصیلی از بهترین دانشگاه دنیا، فرد باهوشی نیست، و هر فردی هم که نتوانسته حتی تحصیلات دبیرستانی را به پایان برساند خنگ و کم هوش نمی باشد. همانور که نظریه ی چند-هوشی نشان می دهد، هر فردی قابلیت های مختلف دارد و همه یکسان نیستند.

بعنوان یک قانون کلی، باهوش ترین افراد جامعه ی ما تنها افرادی هستند که از ناچیز بودن اطلاعات و آگاهی هایشان مطلعند. هیچوقت به کسی اینقدر اطمینان نکنید که بگویید او پاسخ هر سوالی را می داند و فکر می کند که هر مبحثی را می توان حل کرد. هوش، قوه ی درک این مسئله است که هر مشکلی می تواند راه حل های مختلف داشته باشد حتی اگر ما یکی را بر راه حل های دیگر ترجیح دهیم.

ضریب هوشی یا بهرهٔ هوشی یا هوش بهر یا IQ چیست؟

ضریب هوشی یا IQ مخفف کلمه Intelligence Quotientمی باشد و در واقع روشی برای 

ارزیابی یا تست هوش افراد است. البته مطابق منابع علمی مفهوم تحت لفظی این کلمات متفاوت است اما بصورت عمومی ضریب هوشی عددی با میانگین ۱۰۰ و انحراف معیار ۱۵ است. در بخشبندی و تقسیم هوش جهانی ، به صورت میانگین حدود 70 درصد از افراد دارای هوش میانه، 12 درصد هوش بالاتر از میانه، 2 درصد بسیار باهوش و 1 درصد افراد برگزیده را در برمی گیرند. همین روند درباره افراد ضریب هوش کم ، عقب مانده ذهنی و سایر افراد جامعه وجود دارد

روش محاسبه ضریب هوشی

به منظور محاسبه ضریب هوشی ، از آزمون و تست های ضریب هوشی متعددی جهت ارزیابی قابلیت های متفاوت هوشی بهره برداری می شود. هر تست بخشی از توانایی های هوشی و مغزی افراد را که در زیر بخشی از آنها آورده شده است را بررسی می نماید و در نهایت بر این اساس با مقایسه سن افراد، ضریب هوشی محاسبه می گردد. 
یکی از روش های معمول برای اندازه گیری بهره هوشی در ایران استفاده از ابزار تست هوش ریون Raven می باشد. این تست درسال ۱۹۳۸ توسط دو نفر به نامهای پن روز و ریون تدوین گردید و دارای ۶۰ سوال با تصویر است و همچنین از پنج سری ۱۲ تایی تشکیل شده است. در تست هوش ریون بالاترین طبقه ، همان طبقه بهره هوش بالای 127 هست که در گروه افراد ممتاز و نخبه قرار می گیرند

میانگین ضریب هوشی ایرانی ها

میانگین ضریب هوشی ۸۴ برای ایرانی ها، سبب تعجب بسیاری از مسئولین و اساتید دانشگاه ایران گردید. عده ای با انکار این آمار اعترض نمودند. بالاترین میانگین ضریب هوشی یا همان باهوش ترین مردم دنیا مردم هنگ کنگ و سنگاپور با ضریب هوشی 108 بودند و کره جنوبی 106 می باشد. و از سوی دیگر پایین ترین ضریب هوشی مربوط به مردم کشور اکوادور گینه با عدد 59 می باشد. ضریب هوشی ایرانیان از میان 184 کشور ، در رتبه 98 قرار دارد

ضریب هوشی چیست و اهمیت آن در چیست؟

ضریب هوشی یک نسبت بوده و از تقسیم سن عقل انسان بر سن تقویمی آن فرد ضربدر صد، محاسبه می گردد. اگر سن عقلی فرد با سن تقویمی اش برابر باشد، در نتیجه ضریب هوشی برابر صد می شود ولی در بعضی موارد سن عقلی فرد بیشتر می شود که این فرد هوشی بیشتر از سایر افراد دارد.
به منظور محاسبه سن عقلی راههای متعددی وجود دارد و معمولا کارشناسان از تست های ویژه ای بهره می برند که جنبه های مختلفی مانند تشخیص الگوها ، قدرت حافظه کوتاه مدت، استفاده فرد از واژه ها، سرعت تحلیل شخص، درک روابط یا جبر، اطلاعات عمومی فرد، محاسبات ریاضی، درک فضایی، منطق و املا را ارزیابی می نماید.

محاسبه میانگین ضریب هوشی بالاتر یکی از ابزارهای توسعه و همچنین دستاوردهای مهم توسعه محسوب می گردد.

عوامل موثر در ضریب هوشی

عواملی که برروی ضریب هوشی موثر است عبارتند از : 

 - . وضعیت تغذیه ای بویژه در دوره کودکی 
 -. استرس های روانی 
 - . فقر احساسی و ارتباطی 
 -. کمیت و کیفیت تحصیلات 

آنچه مسلم است مهاجرت نخبگان و ضریب هوشی ، مهاجرت انتخابی نخبگان اثری مخرب بر توسعه کشورها خواهد داشت. بدیهی است که بار توسعه و پیشرفت جوامع همواره توسط هوشمندان و نخبگان هر جامعه رقم می خورد. زمانیکه نخبگان کشور را ترک کنند نه تنها خروج آنها بطور مستقیم کشور را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه در طی زمان، ذخیره ژنتیکی کشورها را نیز فقیرتر می نمایند و در نسل های پیشه رو، روند انتقال ضرایب بالای هوشی به نسل آینده با اختلال مواجه می گردد. 
متاسفانه بر اساس آمار صندوق بین المللی پول ، ایران با ضریب مهاجرت ۱۵ درصد، رتبه بالایی را در میان ۶۱ کشور در حال توسعه و توسعه نیافته  دارد و براساس منابع متعدد علمی و تحقیقاتی می توان تخمین زد که در طی سه دهه اخیر حداقل سه واحد از ضریب هوشی متوسط ایرانی ها صرفا به سبب مهاجرت کاهش پیدا کرده است.

میانگین ضریب هوشی در میان 75 ایرانی که از سال 1395 تا 1396 با ویزای مهارتی از ایران به استرالیا رفته اند توسط کارشناسان مرکز نیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تست ضریب هوش نشان می دهد این افراد دارای ضریب هوشی بین 96 الی 109 داشته اند. و این عواقب خطرناکی در پی خواهد داشت.

منبع : 

مرجع ضریب هوشی جهانی 
تقویت هوش 
تست هوش